canran (canrannau) eb

Arwydd: %

Ystyr canran yw ‘ym mhob 100’ neu ‘allan o 100’. Mae’n cael ei dangos gan yr arwydd %.

Mae canran yn rhif sy’n gallu cael ei fynegi fel ffracsiwn o 100.

Er enghraifft, mae 25% o’r blwch cyferbyn yn wyrdd.

Mae 25% yn hafal i , neu 0.25, neu un chwarter.

Mae 50% yn hafal i , neu 0.50, neu un hanner.

Mae 75% yn hafal i , neu 0.75, neu dri chwarter.

Mae 100% yn hafal i un cyfan.

Gallwn gyfrifo canran o rywbeth hefyd, sef defnyddio’r canran fel gweithredydd.

Gadewch i ni ddefnyddio’r canlynol fel enghraifft.

Dychmygwch fod sêl mewn siop ddodrefn. Mae 15% o ostyngiad ar bopeth. Rydych chi wedi gweld cadair rydych chi’n ei hoffi sy’n costio £300. Beth yw 15% o £300?

Mae 3 chant mewn 300.

Ystyr 15% yw 15 allan o bob 100.

15% o 300 = 3 × 15 = 45

Felly, 300 – 45 = 255.

Cost y gadair yn y sêl yw £255.