ongl (onglau)eb

Ongl yw maint y cylchdro rhwng dwy linell syth sy’n cwrdd ar bwynt penodol, sef fertig yr ongl.

Mae sawl math o ongl:

• ongl lem

• ongl sgwâr

• ongl aflem

• ongl atblyg.

Gallwn fesur onglau mewn gwahanol ffyrdd:

• defnyddio ffracsiwn, er enghraifft, hanner tro neu chwarter tro

• defnyddio graddau (°) lle mae tro cyflawn yn 360°

• defnyddio radianau (rad) lle mae tro cyflawn yn 2π rad.

Rydym yn defnyddio onglydd i luniadu ac i fesur onglau. Fodd bynnag, mae’n bosibl lluniadu rhai onglau, er enghraifft 30°, 45°, 60°, 90°, gan ddefnyddio pren mesur a chwmpas yn unig.

Mae dwy ongl gan fertig mewn polygon:

• ongl fewnol

• ongl allanol.

Gyda’i gilydd bydd yr ongl fewnol a’r ongl allanol yn adio i 360°.

Mae’n bosibl darganfod rhai onglau heb eu mesur. Er enghraifft, onglau croesfertigol, onglau eiledol neu onglau cyfatebol.